De rol van de jeugdadvocaat

Wanneer minderjarigen in aanraking komen met justitie, is de rol van een jeugdadvocaat cruciaal. Deze gespecialiseerde advocaat zorgt ervoor dat de rechten en belangen van de minderjarige optimaal worden beschermd tijdens elke fase van het gerechtelijke proces. In België zijn er duidelijke regels en verantwoordelijkheden vastgelegd voor jeugdadvocaten, gezien de kwetsbare positie van minderjarigen binnen het rechtssysteem. In deze blog bespreken we de taken, verplichtingen en impact van een jeugdadvocaat in het Belgische rechtssysteem.

Wat doet een jeugdadvocaat?

Een jeugdadvocaat is gespecialiseerd in zaken die betrekking hebben op minderjarigen en biedt juridische bijstand in verschillende situaties:

1. Jeugdstrafrecht: Minderjarigen die verdacht worden van een strafbaar feit hebben recht op verdediging tijdens politieverhoren en in de jeugdrechtbank.
2. Burgerrechtelijke zaken: Denk hierbij aan zaken zoals uithuisplaatsing, voogdijgeschillen en omgangsregelingen.
3. Bijstand tijdens administratieve procedures: Bijvoorbeeld in kwesties van GAS-boetes, boetes van de NMBS of oproepingen voor de Voetbalcel.

De jeugdadvocaat fungeert als een vertrouwenspersoon en juridisch expert, waarbij de focus ligt op het belang van de minderjarige.

Belangrijkste taken van de jeugdadvocaat

1. Voorlichting en advies
   De jeugdadvocaat legt complexe juridische termen en procedures uit op een manier die begrijpelijk is voor de minderjarige en diens ouders of voogd.
2. Vertegenwoordiging
   Tijdens rechtszittingen en verhoren zorgt de jeugdadvocaat voor een sterke juridische verdediging en pleit voor de rechten en belangen van de minderjarige.
3. Bescherming van rechten
   De jeugdadvocaat waarborgt dat de minderjarige eerlijk wordt behandeld en dat procedures volgens de wet verlopen. Dit omvat ook het voorkomen van ongepaste verhoortechnieken of onrechtmatige beslissingen.
4. Bemiddeling en overleg
   In situaties waarin een oplossing buiten de rechtbank mogelijk is, kan de jeugdadvocaat optreden als bemiddelaar tussen de minderjarige, de ouders, en andere betrokken partijen, zoals sociale diensten. Dit gebeurt o.a. regelmatig in het kader van een herstelbemiddeling tussen dader en slachtoffer.
5. Bijstand tijdens politieverhoren
   Bij strafrechtelijke zaken is de aanwezigheid van een jeugdadvocaat verplicht tijdens verhoren, zodat de minderjarige niet onder druk wordt gezet of zijn rechten op onjuiste wijze opgeeft.

Bijzondere bepalingen

In België zijn er enkele bijzondere bepalingen die de rol van de jeugdadvocaat versterken:

• Gratis rechtsbijstand: Minderjarigen hebben automatisch recht op gratis juridische bijstand, ongeacht de financiële situatie van hun ouders.
• Verplichte bijstand: Een jeugdadvocaat is verplicht bij bepaalde procedures, zoals politieverhoren en zittingen voor de Jeugdrechtbank.
• Belang van de minderjarige: Het belang van het kind staat centraal in alle procedures. De jeugdadvocaat moet er ook op toezien dat de mening van de minderjarige wordt gehoord, mits deze in staat is zijn of haar mening te uiten.

Waarom is de rol van de jeugdadvocaat zo belangrijk?

Minderjarigen bevinden zich in een kwetsbare positie. Ze begrijpen vaak de juridische consequenties van hun acties of beslissingen niet volledig en zijn emotioneel betrokken bij hun zaak. De jeugdadvocaat zorgt ervoor dat:

• De minderjarige wordt beschermd tegen mogelijke misstanden.
• Er gestreefd wordt naar een rechtvaardige oplossing die rekening houdt met de leeftijd en ontwikkelingsfase van de jongere.
• Er oog is voor re-integratie en herstel, in plaats van louter straf.

Conclusie

De jeugdadvocaat speelt een essentiële rol in het Belgische rechtssysteem. Door juridische expertise te combineren met een empathische aanpak, beschermt de advocaat niet alleen de rechten van de minderjarige, maar draagt hij of zij ook bij aan een eerlijk en menselijk proces.

Heeft u vragen over jeugdzaken of bent u op zoek naar een gespecialiseerde jeugdadvocaat? Neem contact op voor professioneel advies en bijstand.