De echtscheiding: de keuze tussen een EEO en een EOT​

Wanneer minstens één van de echtgenoten de beslissing neemt om het huwelijk te beëindigen en uit elkaar te gaan, krijgt men te maken met heel wat praktische regelingen en formaliteiten. Zo moet u beslissen over de vereffening en verdeling van uw vermogen, wat er met de echtelijke woonst zal gebeuren en hoe het verblijf van de kinderen zal worden georganiseerd.

Als de beslissing tot scheiden eenmaal is genomen, is de volgende vraag op welke wijze u wenst te scheiden. In België zijn er twee soorten echtscheidingen. De echtscheiding met onderlinge toestemming (EOT) of de echtscheiding op grond van onherstelbare ontwrichting (EOO). Maar welke kiest u nu het best? Zowel de EOT als de EOO hebben voor- en nadelen.

Zowel tijdens een procedure EOT als tijdens een procedure EOO kan er steeds naar de andere procedure worden overgeschakeld. Merkt u bij de EOT dat u er toch niet samen uitkomt? Dan kunt u overgaan naar een procedure EOO.

De echtscheiding met onderlinge toestemming (EOT)

Principe

De echtscheiding met onderlinge toestemming moet steeds door beide partijen samen worden ingediend. De echtgenoten maken samen een overeenkomst over de goederen en de familiale aspecten  zoals het ouderlijk gezag over de kinderen, onderhoudsgeld aan elkaar of voor de kinderen, verblijfsregeling voor de kinderen…. Om de EOT te doen slagen moeten partijen over alle zaken akkoord zijn.

Om de EOT door de Familierechtbank te laten bekrachtigen worden er drie documenten opgemaakt. Een verzoekschrift om de echtscheiding op zich in te leiden, een vermogensrechtelijke overeenkomst en een familiaalrechtelijke overeenkomst.

De vermogensrechtelijke overeenkomst regelt zaken zoals:

• De verdeling van de inboedel, auto, woning, rekeningen, schulden …
• Of echtgenoten nog van elkaar erven, als een van hen tijdens de procedure overlijdt.
• …

De familierechtelijke overeenkomst regelt zaken zoals:

• Het ouderlijk gezag en verblijf van de kinderen;
• Kinder- en partneralimentatie
• De verblijfplaats van de echtgenoten tijdens de procedure (dit is vrijwillig, maar niet verplicht);
• …

Uiteraard laat de echtgenoten zich bij het opstellen van deze documenten best bijstaan door een jurist, advocaat of notaris. Een bemiddelaar kan optreden indien er zich bepaalde pijnpunten voordoen. De kostprijs van een EOT hangt uiteraard af van de complexiteit van de aanvraag. (vermogenstoestand, kinderen, …)

Indien aan alle vormvereisten werd voldaan zal u in principe niet meer voor de Familierechter hoeven te verschijnen en verloopt de hele procedure schriftelijk. De Rechtbank zal een vonnis uitspreken waarin de EOT-aanvraag bekrachtigt wordt. De uitspraak kan dan later in de bevolkingsregisters worden overgeschreven, waarna de echtscheiding finaal is.

Voordelen

Bij een EOT hebben de echtgenoten zelf alle controle. De rechter zal in principe geen bijkomende verplichtingen uitspreken. Deze regeling zorgt er in de praktijk voor dat de relatie tussen de ex-partners na de echtscheiding optimaal blijft, wat van groot belang is voor de kinderen. Verder is een EOT veelal veel goedkoper dan een EOO. Ook moet men slechts éénmaal of zelfs niet naar de rechtbank gaan.

Nadelen

Allereerst moet een EOT door beide echtgenoten gezamenlijk worden aangevraagd. Wil slechts één van de echtgenoten scheiden, dan is enkel een EOO mogelijk. Om tot een EOT te komen moeten de echtgenoten bovendien over alle zaken een akkoord vormen, van het huis tot en met de hond. Dit is niet altijd voor de hand liggend.

De echtscheiding onherstelbare ontwrichting (EOO)

Verloop

Een EOO kan zowel door één partij als door beide partijen worden opgestart.

Volgens artikel 229 BW wordt de echtscheiding uitgesproken op basis van drie mogelijke gronden:

Artikel 229 BW

• § 1 De echtscheiding wordt uitgesproken wanneer de rechter vaststelt dat het huwelijk onherstelbaar ontwricht is. Het huwelijk is onherstelbaar ontwricht wanneer de voortzetting van het samenleven tussen de echtgenoten en de hervatting ervan redelijkerwijs onmogelijk is geworden ingevolge die ontwrichting. Het bewijs van de onherstelbare ontwrichting kan met alle wettelijke middelen worden geleverd.
• § 2 De onherstelbare ontwrichting bestaat wanneer de aanvraag gezamenlijk wordt gedaan door de twee echtgenoten, na meer dan zes maanden feitelijk gescheiden te zijn of wanneer de aanvraag tot tweemaal toe werd gedaan overeenkomstig artikel 1255, § 1, van het Gerechtelijk Wetboek.
• § 3 De onherstelbare ontwrichting bestaat ook wanneer de aanvraag wordt gedaan door één enkele echtgenoot na meer dan één jaar feitelijke scheiding of wanneer de aanvraag tot tweemaal toe werd gedaan overeenkomstig artikel 1255, § 2, van het Gerechtelijk Wetboek.

De EOO wordt vaak gehanteerd wanneer slechts één van de echtgenoten wil scheiden of er geen akkoord is over bepaalde aspecten. Na de echtscheiding en bij ontbreken van een akkoord wordt er een notaris aangesteld die de vereffening en verdeling van het familiale vermogen in goede banen zal leiden.

Nadat de echtscheiding op zich (de plano) zal de familierechtbank ook uitspraak moeten doen over de kinderen. Dit benoemt men als “voorlopige maatregelen”, hoewel ze vaak helemaal niet zo voorlopig zijn. Denk hier aan het ouderlijk gezag over de kinderden, het verblijf van de kinderen, alimentatie, de kinderbijslag… De rechter zal naar de (schriftelijke) standpunten en bewijsstukken van beide partijen kijken om dan een beslissing te nemen. Het inkomen van beide ouders en het verblijf van de kinderen is daarbij vaak doorslaggevend.

Voordelen

De EOO kan in tegenstelling tot de EOT worden opgestart door slechts één van de echtgenoten, zonder dat de instemming van de andere echtgenoot vereist is. Ook een volledige overeenkomst over het vermogen of de familiale toestand is niet nodig, de rechter zal in zijn vonnis de regeling vastleggen.

Nadelen

De EOO procedure kan vaak langer aanslepen. Zeker wanneer er zich ernstige betwisting tussen de partijen voordoet. Een langere procedure betekent vaak ook hogere kosten. Hierdoor kan de situatie tussen partijen soms ernstig verzuurd geraken. Hoewel de rechter vaak voor alle partijen een goede uitspraak probeert te doen, zal één van de partijen zich mogelijks toch benadeeld voelen.