Het Hof van Assisen

Wat is het Hof van Assisen?

Het Hof van Assisen is een uitzonderlijk rechtscollege dat niet permanent zetelt, maar enkel wordt samengesteld wanneer het gevat wordt voor volgende feiten: politieke misdrijven, drukpersmisdrijven en misdaden.

Misdaden  zijn de zwaarste feiten in het Belgische Strafwetboek, zoals moord en doodslag, die strafbaar zijn met criminele straffen, namelijk opsluiting van 5 jaar tot levenslang.

In elk van de provinciehoofdsteden en in het arrondissement Brussel-Hoofdstad kan een Hof van Assisen samengesteld worden.

 

Samenstelling

Het Hof van Assisen wordt voorgezeten door de Voorzitter (lid van het Hof van Beroep), bijgestaan door twee assessoren. Het Openbaar Ministerie bestaat meestal uit een lid van het Parket-Generaal bij het Hof van Beroep. Daarnaast zijn uiteraard ook de advocaten van de beschuldigde en de burgerlijke partijen van de partij.

Bijzonder aan de procedure is ook de aanwezigheid van de volksjury, bestaande uit twaalf gezworenen die worden geloot uit de bevolking (tussen 28 en 65 jaar oud). De jury wordt samengesteld minstens 2 dagen voor de zitting ten gronde, waarbij zowel de beschuldigde als het Openbaar Ministerie de mogelijkheid hebben om juryleden te wraken, zonder hierbij een reden te moeten opgeven. Er worden ook plaatsvervangende juryleden aangesteld, voor wanneer één van de juryleden zou wegvallen.

 

Procesverloop

Voorafgaand aan de preliminaire zitting wordt een lijst van getuigen neergelegd door alle partijen, die zij wensen gehoord te zien.

Op de preliminaire zitting wordt de lijst van getuigen samengesteld en wordt nazicht gedaan naar eventuele onregelmatigheden, verzuimen of nietigheden.

Op een navolgende zitting (ten laatste 2 dagen voor de zitting ten gronde) wordt de jury samengesteld, waarbij de partijen een wrakingsrecht hebben.

De zitting ten gronde bestaat meestal uit verscheidene procesdagen. Op de eerste dag wordt de akte van beschuldiging voorgelezen door het Openbaar Ministerie. Eventueel zal de verdediging een akte van verdediging voorlezen.

Specifiek aan de Assisenprocedure, is het onderzoek ter zitting. Terwijl men zich bij Correctionele dossiers voornamelijk zal baseren op het papieren strafdossier, is het voor het Hof van Assisen de bedoeling dat de onderzoeksdaden ter zitting worden uiteengezet en de getuigen ter zitting worden gehoord.

Dit ‘onderzoek ter zitting’ wordt vaak als positief ervaren, omdat hierdoor nieuwe elementen aan het licht kunnen komen of bepaalde getuigenverhoren meer tot hun recht komen dan in een schriftelijk PV. Bovendien kunnen alle partijen bijkomende vragen stellen die zij nuttig achten voor de waarheidsvinding.

 

De uitspraak? Het arrest.

In een eerste fase, nadat alle getuigen en pleidooien gehoord zijn, zal de jury (en het Hof) zich moeten beraden over de schuldvraag: is de beschuldigde schuldig of onschuldig, en aan welke tenlastelegging. Er volgt een antwoord in een gemotiveerd arrest.

Wanneer de schuldvraag positief beantwoord wordt, volgt nog een debat over de straftoemeting door het Openbaar Ministerie en de beschuldigde. Hierna zal de jury, samen met het Hof, zich beraadslagen over de gepaste straf, rekening houdend met eventuele verzachtende omstandigheden. Opnieuw volgt een gemotiveerd arrest.

In een laatste stap volgt de behandeling van de burgerlijke vordering tot schadevergoeding.

 

Afschaffing van Assisen?

Er gaan stemmen op om de procedure voor het Hof van Assisen af te schaffen en het oordeel over de zwaarste misdaden opnieuw over te laten aan beroepsrechters of een zetel van beroepsrechters en deskundigen.

De Potpourri II wet van minister Geens van 5 februari 2016 had ondermeer als doel de misdaden opnieuw te kunnen voorleggen aan de Correctionele Rechtbanken, zodat het Hof van Assisen een uitzondering zou blijven. Het Grondwettelijk Hof oordeelde in december 2017 evenwel dat deze wet ongrondwettig was, zodat sedertdien opnieuw verwezen moet worden naar het Hof van Assisen.

Ook het Openbaar Ministerie heeft reeds meermaals aangegeven geen voorstander meer te zijn van Assisen en de daarbij horende lange, kostelijke procesvoering.

Tegenstanders verwijzen voornamelijk naar het kostenplaatje, de lange duur van de processen en de verantwoordelijkheden die in handen van de gewone burger worden gelegd in plaats van aan beroepsmagistraten. Voorstanders zijn dan weer tevreden met de zeer grondige wijze van procesvoering, het onderzoek ter zitting, het helende karakter voor de burgerlijke partijen die op die wijze meer antwoorden krijgen op hun vragen. Doordat er geen gewone beroepsmogelijkheid bestaat tegen een beslissing van de assisenjury, worden tegelijkertijd ook ellenlange procedureslagen gemeden.

 

Heeft u vragen bij de werking van Assisen of bent u rechtstreeks of onrechtstreeks betrokken bij dergelijke procedure? Onze advocaten hebben ervaring met Assisen en staan u graag met raad en daad bij.

 

Op zoek naar een advocaat strafrecht?

Tijdens een eerste consultatie wordt uw probleem besproken, waarbij onze advocaten het juridische kader schetsen en de mogelijke oplossingen overlopen.

MAAK EEN AFSPRAAK