Welke soorten testamenten bestaan er?

Het Burgerlijk Wetboek bepaalt wie onze wettelijke erfgenamen zijn. Toch behoudt de erflater een zekere vrijheid om zijn nalatenschap te regelen via een testament. Er zijn verschillende soorten testamenten. Het eigenhandig testament, het authentiek of notarieel testament en het internationaal testament.

Wat is een testament?

Volgens art. 895 BW is het testament een akte waarbij de erflater voor de tijd dat hij niet meer in leven zal zijn, over een deel of het geheel van zijn goederen beschikt, en die hij steeds kan herroepen.”

Het testament is dus een eenzijdige rechtshandeling, die aan bepaalde vormvereisten is onderworpen, opgesteld door de erflater, en die bepaalde beschikkingen bevat over de goederen van de erflater, die weliswaar slechts uitwerking krijgen bij het overlijden.

Wie kan een testament opmaken?

Volens art. 901 BW moet men gezond van geest zijn om een schenking te doen of een testament op te stellen.

De rechtsopvolgers kunnen na het overlijden van de erflater eventueel de vernietiging van de gift of het testament vorderen wegens onvolwaardige toestemming ingevolge de ongezondheid van geest.

Het bewijs van een ongezondheid van geest kan door de andere erfgenamen of belanghebbenden met alle middelen van recht bewezen worden, inclusief met getuigen en vermoedens. Het bewijs dient evenwel precies en omstandig te zijn en aantonen dat de wilsvorming van de erflater danig werd beïnvloed door een bepaalde stoornis. Twijfel volstaat niet.

Welke soorten testamenten bestaan er?

Er bestaan in België drie soorten testamenten:

• Het notarieel (ook openbaar of authentiek genoemd) testament. De erflater dicteert zijn testament aan de notaris in aanwezigheid van twee getuigen. De notaris schrijft het testament en leest het voor. Daarna ondertekenen alle aanwezigen het testament.

• Het internationaal testament.
  Een internationaal testament wordt vaak gebruikt in een internationale context. U verblijft bijvoorbeeld voor langere periodes in diverse landen of uw erfgoederen liggen verspreid over diverse landen. U biedt het aan aan de notaris, die er in de aanwezigheid van twee getuigen een verklaring over opmaakt. Het internationaal testament is onderworpen aan verschillende vormvoorschriften uit de wet van 2 februari 1983 tot invoering van een testament in de internationale vorm.

• Het eigenhandig (of onderhands) testament.
  Het eigenhandig testament schrijft, dateert en ondertekent u volledig zelf. Er zijn geen getuigen nodig.

Het eigenhandig of onderhands testament is voordeliger maar kan verloren geraken of in verkeerde handen terechtkomen. Ook de bewijskracht van een eigenhandig testament zal eenvoudiger kunnen worden betwist door de rechtsopvolgers.

Het openbaar testament is duurder, maar is vaak meer sluitend en heeft dus de meeste bewijskracht. U kunt alvast geen fouten maken met de juridische en technische formulering van het testament. Ook over de bewaring is er zekerheid. Bovendien staat de notaris na uw overlijden garant voor de gewenste uitvoering.

Het internationale testament is nuttig voor een wereldburger en is altijd rechtsgeldig.

Altijd herroepbaar

Een testament is steeds herroepbaar door de erflater. Immers kan de erflater steeds van wil veranderen. De herroepelijkheid is van openbare orde, zodat men dus ook de onherroepelijkheid niet mee kan opnemen in een testament.

Er zijn twee vormen van mogelijke herroeping. Enerzijds bestaat de uitdrukkelijke herroeping door middel van een later testament of een verklaring bij de notaris, waarin de verandering van de wil wordt opgenomen (Art. 1035 BW) Het is niet belangrijk in welke vorm het nieuwe testament wordt opgemaakt. Een geldig eigenhandig testament kan dus perfect een eerder notarieel testament herroepen of veranderen.

Een later testament dat het eerdere niet uitdrukkelijk herroept, wijzigt enkel de oude beschikkingen die niet met dit nieuwe testament verenigbaar zijn. Men spreekt dan van een impliciete herroeping. Hetzelfde gebeurt wanneer de erflater de goederen opgenomen in het testament nog vervreemd voor zijn overlijden. (Art. 1038 BW)