Vereffening en verdeling: stapsgewijze aanpak

Een echtscheiding is vaak een ingrijpende gebeurtenis die niet alleen emotionele, maar ook juridische gevolgen met zich meebrengt. Een belangrijk aspect van de afwikkeling van een echtscheiding is de vereffening en verdeling van het gemeenschappelijk vermogen van de echtgenoten. Dit proces heeft als doel een eerlijke en rechtvaardige verdeling van de gezamenlijke bezittingen en schulden te waarborgen.

Stap 1: aanstelling notaris

Een vereffening en verdeling dient steeds te worden uitgevoerd door een notaris. Deze notaris wordt in een vonnis aangesteld door de Familierechtbank.

De notaris-vereffenaar “wordt gelast” met de verrichtingen van de vereffening en verdeling. De meest belanghebbende partij dient vervolgens de notaris aan te schrijven met het verzoek om zijn of haar opdracht te aanvaarden.

Stap 2: de bijeenkomst tot opening van de werkzaamheden

Indien de notaris de opdracht aanvaardt, zal deze een bijeenkomst tot opening van de werkzaamheden organiseren. Dit is de opstartvergadering. De notaris dient van deze bijeenkomst een proces-verbaal tot opening van de werkzaamheden op te stellen.

Op deze bijeenkomst wordt vaak een plan van aanpak vastgesteld. Er wordt nagegaan wat er moet gebeuren in een dossier en desgevallend kunnen daarvoor dan al de nodige stappen worden genomen.

Bv. bij overname van een gezinswoning, dient de waarde van deze gezinswoning te worden bepaald. Om dit te waarderen wordt er vaak een landmeter-expert aangesteld die nagaat wat de concrete waarde van de woning is.

Als geen van beide partijen de woning wenst over te nemen, dient de woning te worden verkocht aan derden. Ook hiervoor kan de notaris de nodige schikkingen treffen, in samenspraak met de partijen.

Op deze eerste vergadering kunnen partijen ook in onderling overleg een tijdschema overeenkomen en bepalen wat de termijnen zullen zijn in de loop van de procedure. Indien partijen er in onderling overleg niet uit komen, zal de notaris de wettelijke termijnen moeten hanteren.

Stap 3: inventarisatie of boedelbeschrijving

De notaris heeft als taak om de omvang van de boedel vast te stellen, met name: wat dient er allemaal verdeeld te worden?

Dit omvat onroerend goed, bankrekeningen, beleggingen, schulden en andere financiële verplichtingen.

Op deze bijeenkomst kan men dus beslissen of de notaris een boedelbeschrijving moet opmaken. Een boedelbeschrijving door de notaris  is niet verplicht. Men kan de notaris ontslaan van deze opdracht en op verklaring de goederen opgeven die tot de te verdelen boedel behoren. De boedelbeschrijving laat toe om de te verdelen boedel vast te stellen. Zij omvat niet alleen een loutere opsomming van de goederen, maar een vermelding van alle actieve én passieve elementen die van invloed zijn op de samenstelling van deze te verdelen boedel.

Als de notaris een boedelbeschrijving moet maken, zal deze binnen de twee maanden na de opening van de werkzaamheden worden aangevat. De notaris kan ter plaatse gaan om de goederen te schatten, of een deskundige laten aanstellen om de goederen in zijn / haar plaats te schatten.

Partijen kunnen ook een boedelbeschrijving op verklaring doen op voorwaarde dat alle partijen daarmee akkoord gaan.

Stap 4: de aanspraken van de partijen

Partijen moeten vervolgens hun aanspraken op de boedel formuleren. Met deze aanspraken stellen zij hun vorderingen.

Een voorbeeld van dergelijke aanspraak is de woonstvergoeding. De partij die sedert het inleiden van de echtscheiding exclusief in de gezamenlijke gezinswoning verblijft, is een woonstvergoeding verschuldigd aan de andere partij.

In het kader van een gerechtelijke instaatstelling is het formuleren van aanspraken gebonden aan vervaltermijnen. Als men niet tijdig zijn of haar aanspraken formuleert, vervallen deze en dient de notaris hier geen rekening meer mee te houden.

Stap 5: de tegenspraak

Na het ontvangen van de aanspraken, zal de notaris een overzicht van alle aanspraken aan partijen bezorgen. Partijen hebben dan opnieuw de mogelijkheid om hun opmerkingen kenbaar te maken. In deze periode hebben partijen aldus de mogelijkheid om te antwoorden / repliceren op de aanspraken en opmerkingen van de andere partij.

Stap 6: het ontwerp van verdeling

Nadien maakt de notaris een ontwerp van verdeling op. Dit betekent dat de notaris zal bepalen wie welk aandeel in de boedel heeft.

Hij zal onder meer rekening houden met de rechten die zij kunnen doen gelden in de onverdeeldheid en met de rekening die tussen hen zou kunnen bestaan. Daarenboven zal hij het concrete aandeel en de concrete samenstelling van dit aandeel van elke deelgenoot bepalen.

Indien het gaat om een echtscheiding zal de notaris beslissen hoeveel en wat aan de ex-echtgenoten zal toekomen. Indien het gaat om een nalatenschap zal de notaris beslissen hoeveel en wat aan iedere erfgenaam zal toekomen.

Een procedure van vereffening en verdeling is verre van evident. Het is aangewezen om u in dit proces te laten begeleiden door een advocaat gespecialiseerd in familierecht. Onze experten kunnen u hierin met kennis van zaken begeleiden.