Beslag en verbeurdverklaring

Beslag

In het kader van een strafrechtelijk onderzoek kunnen bepaalde goederen in beslag genomen worden door de gerechtelijke diensten (politie, onderzoeksrechter, Procureur des Konings). Dit is een voorlopige maatregel binnen het onderzoek waardoor de betrokkene niet meer vrij over zijn goederen kan beschikken.

De voorlopige maatregel houdt in dat het eigendomsrecht niet verloren gaat, maar dat de betrokkene dus niet meer vrij kan beschikken over zijn goederen. Zowel de goederen van de verdachte, als die van een derde kunnen in beslag worden genomen. (denk bijvoorbeeld aan een gestolen vluchtwagen die werd gebruikt, die geen eigendom is van de verdachte maar van een toevallige passant) De voorwaarde is dat de goederen nuttig moeten zijn voor de waarheidsvinding, dan wel dat de goederen voor latere verbeurdverklaring in aanmerking komen.

Gedurende het strafrechtelijk onderzoek heeft éénieder wiens goederen met beslag bezwaard zijn, het recht om hiervan de vrijgave te vragen. Dit kan zowel bij een opsporingsonderzoek, bij verzoekschrift aan de Procureur des Konings. (art. 28 sexies Sv.) als in kader van een gerechtelijk onderzoek, bij verzoekschrift aan de Onderzoeksrechter (art. 61quater Sv.). Tegen de beschikking tot weigering van de opheffing van het beslag bestaat ook een beroepsmogelijkheid bij de KI.

Het beslag eindigt bij de opheffing ervan door de beslissing van de magistraat, dan wel automatisch wanneer de rechter ten gronde niet overgaat tot de verbeurdverklaring ervan.

Verbeurdverklaring

De verbeurdverklaring speelt zich in tegenstelling tot de inbeslagname niet af binnen het vooronderzoek, maar tijdens de procedure ten gronde. Wanneer een rechter de verbeurdverklaring uitspreekt, betekent dit dat het eigendomsrecht over deze goederen definitief verloren gaat, ten voordele van de Staat.

Goederen die in aanmerking komen voor verbeurdverklaring zijn: (art. 42 Strafwetboek)

• Goederen die het voorwerp uitmaken van het misdrijf (bijvoorbeeld afbeeldingen die ingaan tegen de goede zeden)
• Goederen die gediend hebben of bestemd waren voor het plegen van een misdrijf (bijvoorbeeld inbrekersmateriaal)
• Goederen die uit het misdrijf voortkomen (bijvoorbeeld nagemaakt geld)
• Vermogensvoordelen die voortkomen uit een misdrijf (bijvoorbeeld winst gegenereerd door drugshandel)

Wat deze laatste categorie betreft kan ook een verbeurdverklaring bij equivalent uitgesproken worden. (art. 43 Strafwetboek) Dat wil zeggen dat de winsten niet per se aangetroffen moeten worden, maar dat men ook de winsten uit het misdrijf kan berekenen – het wederrechtelijk vermogen – en de verbeurdverklaring kan uitspreken van een geldbedrag dat daarmee overeenstemt. Op deze manier ontstaat een vordering van de Staat lastens de veroordeelde.

Alle voormelde goederen dienen niet in het bezit van de betrokkene aangetroffen worden, noch moeten zij eerst in beslag genomen zijn vooraleer de verbeurdverklaring kan worden uitgesproken.

Als burgerlijke of benadeelde partij heeft u de mogelijkheid aan de Rechtbank te vragen dat de verbeurdverklaarde goederen die uw eigendom zijn, dan wel de verbeurdverklaring bij equivalent, aan u zou toekomen als (deel van de) schadevergoeding.

Iedere andere derde die meent aanspraak te kunnen maken op de verbeurdverklaarde goederen, kan hierop zijn rechten laten gelden. Dit kan gebeuren door een verzoekschrift in vrijwillige tussenkomst.

De rechter heeft tot slot ook de bevoegdheid de omvang van de verbeurdverklaring (bij equivalent) te milderen, teneinde de veroordeelde geen onredelijk zware bestraffing op te leggen.

Zijn uw goederen in beslag genomen of verbeurd verklaard? Wenst u de vrijgave te bekomen van goederen waarop u recht heeft? Aarzel niet om contact op te nemen met één van onze advocaten gespecialiseerd in het strafrecht, die u met de nodige expertise kunnen bijstaan.