Aanranding van de eerbaarheid

Wat is aanranding van de eerbaarheid?

In de artikelen 372 tot 375 van het Strafwetboek wordt het misdrijf aanranding van de eerbaarheid bestraft. Er wordt evenwel geen duidelijke omschrijving van het misdrijf gegeven.

Er bestaat een algemene consensus in de rechtspraak dat er sprake is van aanranding van de eerbaarheid van zodra de seksuele integriteit van het slachtoffer wordt aangetast. Dit kan vele verschillende vormen aannemen, waaronder kussen, aanrakingen, ongewenste seksuele intimiteiten.

Gebrek aan toestemming

Een belangrijk element is hierbij het gebrek aan toestemming van het slachtoffer. Er bestaan evenwel ook uitzonderingen waarbij zelfs met toestemming van het slachtoffer, sprake kan zijn van aanranding van de eerbaarheid. De Belgische wetgever heeft geoordeeld dat een minderjarige onder de 16 jaar oud geen toestemming kan geven tot welke seksuele handeling ook.

Wanneer een meerderjarige dus seksuele handelingen heeft met een minderjarige onder de 16 jaar, dan maakt hij zich schuldig aan aanranding van de eerbaarheid. Zelfs indien er geen geweld of bedreigingen werden gebruikt.

Deze leeftijdsgrens wordt verhoogd van 16 naar 18 jaar, wanneer de verdachte een verwante is of een persoon die gezag heeft over de minderjarige. Aanranding van de eerbaarheid, zonder geweld of bedreiging, gepleegd op een minderjarige (ook tussen de 16 en 18 jaar) is dus strafbaar wanneer ze gepleegd is door:

• Een bloedverwant in opgaande lijn of een adoptant (bijvoorbeeld de vader, grootvader, moeder, grootmoeder)
• Broer of zus van het slachtoffer of soortgelijke positie in het gezin (ook: stiefbroer of -zus)
• Een persoon die gewoonlijk of occasioneel samenwoont met het slachtoffer en gezag heeft over het slachtoffer (bijvoorbeeld de nieuwe partner van de moeder)

Men gaat er van uit dat iemand die aangerand wordt binnen het gezin (of door iemand die gezag heeft binnen het gezin), niet gemakkelijk hulp kan zoeken tegen opdringerige familieleden. Het is immers niet altijd eenvoudig om hulp te vinden binnen de familie waar ook de aanrander toe behoort of waarin de aanrander gezag heeft.

Wat is de straf voor aanranding van de eerbaarheid?

Er bestaan verschillende strafcategorieën en verzwarende omstandigheden waarmee rekening gehouden zal worden bij een aanranding van de eerbaarheid. De minimumstraf, zonder dat verzachtende omstandigheden worden aangenomen, betreft 6 maanden gevangenisstraf. Mits het aannemen van verzachtende omstandigheden kan de straf evenwel lager worden gelegd, of kunnen gunsten worden toegestaan.

De straffen kunnen oplopen door toepassing van verzwarende omstandigheden, bijvoorbeeld de leeftijd van het slachtoffer. Er zijn drie categorieën van leeftijden van het slachtoffer: de meerderjarige, de minderjarige boven de 16 jaar, en de minderjarige beneden de 16 jaar.

Een tweede verzwarende omstandigheid bestaat in de bijzonder kwetsbare toestand van het slachtoffer, zoals bijvoorbeeld een verstandelijke handicap of een zwangere vrouw.

Zoals reeds vermeld zijn de gezagsrelatie of het bloedverwantschap ten aanzien van het slachtoffer ook verzwarende omstandigheden. Waar een gezagsrelatie bestaat en het slachtoffer beneden de volle leeftijd van 16 jaar is, kan bijvoorbeeld de maximumstraf tot 15 jaar opsluiting oplopen.

Een begin van uitvoering is voldoende om te spreken van een aanranding. Een poging tot aanranding wordt niet minder zwaar gestraft.

Wanneer er sprake is van penetratie kan men zich ook schuldig maken aan verkrachting, en niet meer alleen aan aanranding van de eerbaarheid.

Tot slot zal de dader ook het slachtoffer moeten vergoeden voor de geleden schade.

Advocaat aanranding van de eerbaarheid

Het is steeds raadzaam een advocaat strafrecht onder de arm te nemen wanneer u geconfronteerd wordt met feiten van aanranding van de eerbaarheid, zij het als dader of als slachtoffer. Uw advocaat zal u de juiste adviezen kunnen verstrekken en de juiste verzwarende of verzachtende omstandigheden kunnen benoemen. Feiten van aanranding van de eerbaarheid steunen vaak op verklaringen zonder veel ondersteunend bewijs.  Het is belangrijk dat de zaak op een correcte wijze benaderd wordt.