Opschorting en uitstel van de straf

Wat is de opschorting?

Bij opschorting beschouwt de rechter de strafbare feiten als bewezen, maar wordt er geen veroordeling uitgesproken of straf opgelegd.

Wat is uitstel?

Bij een veroordeling met uitstel wordt wel een straf opgelegd, maar moet de uitgesproken straf niet effectief worden uitgevoerd, zolang tijdens de door de rechter uitgesproken periode geen nieuwe feiten worden gepleegd. Immers zal de rechter zowel bij de opschorting als het uitstel een proeftermijn bij de straf uitspreken van minstens 1 en maximaal 5 jaar. Aan die proeftermijn kunnen ook bijzondere voorwaarden gekoppeld worden. De politierechter legt in de praktijk veel straffen gedeeltelijk met uitstel op. Zulks heeft tot gevolg dat de geldboete bijvoorbeeld slechts gedeeltelijk dient te worden betaald of het rijverbod slechts gedeeltelijk effectief moet worden uitgevoerd.

Wat zijn mogelijke probatievoorwaarden?

De rechter kan aan het uitstel ook voorwaarden koppelen. Dit noemt men probatievoorwaarden. Men spreekt dan van een probatie-uitstel of een probatie-opschorting. De probatievoorwaarden die opgelegd kunnen worden zijn vaak: een behandeling of hulpverlening volgen, een vaste job en adres houden… De veroordeelde moet akkoord gaan met de probatievoorwaarden die worden opgelegd.

Wanneer is uitstel of opschorting mogelijk?

Bij opschorting mag men niet eerder veroordeeld zijn tot een gevangenisstraf van meer dan 2 maanden, bij uitstel van meer dan 12 maanden. Op het misdrijf zelf mag bovendien geen straf staan die zwaarder is dan 5 jaar.

Wat is de probatiecommissie?

De probatiecommissie houd toezicht op de naleving van de probatievoorwaarden. In opdracht van de probatiecommissie zal een justitie assistent de veroordeelde persoon verder opvolgen en hiervan geregeld verslag uitbrengen bij de probatiecommissie. Indien alle probatievoorwaarden gedurende de vastgestelde proeftermijn worden nageleefd, zal er na afloop geen gevolg meer zijn. Bij probatie-uitstel blijft de veroordeling wel vermeld op het strafregister.

Wat als men de opgelegde voorwaarden niet nakomt?

De probatiecommissie kan de voorwaarden niet zomaar aanpassen of verzwaren. Wanneer de voorwaarden niet nageleefd worden zal de probatiecommissie dit melden aan de procureur des Konings, die de zaak terug voor de rechtbank kan oproepen. De rechtbank kan het uitstel vervolgens herroepen, zodat de straf toch moeten worden uitgevoerd, of ze kan nieuwe probatievoorwaarden bepalen. Oordeelt de rechter om een opschorting ongedaan te maken, dan kan hij alsnog een straf opleggen of (nieuwe) probatievoorwaarden bepalen. Ook als er nieuwe strafbare feiten worden gepleegd, kan de opschorting of het uitstel worden herroepen.

Kan het gewone uitstel en de gewone opschorting worden herroepen?

De opschorting kan worden herroepen ingeval gedurende de proeftijd een nieuw misdrijf gepleegd is die de veroordeling tot een criminele straf of een hoofdgevangenisstraf van ten minste een maand tot gevolg heeft gehad. De gewone opschorting en de probatieopschorting kunnen ook worden herroepen wanneer tijdens de proeftijd een nieuw misdrijf wordt gepleegd dat veroordeling krachtens de wet betreffende de politie over het wegverkeer tot gevolg heeft gehad.

Het uitstel wordt van rechtswege herroepen ingeval gedurende de proeftijd een nieuw misdrijf gepleegd is, dat veroordeling tot een criminele straf of (hoofdgevangenisstraf van meer dan zes maanden) zonder uitstel ten gevolge heeft gehad.

Het uitstel kan worden herroepen indien gedurende de proeftijd een nieuw misdrijf gepleegd is dat veroordeling tot een effectieve hoofdgevangenisstraf van ten minste één maand en ten hoogste zes maanden ten gevolge heeft gehad.

Het gewone uitstel en het probatie-uitstel kunnen ook worden herroepen wanneer tijdens de proeftijd een nieuw misdrijf wordt gepleegd dat veroordeling krachtens de wet betreffende de politie over het wegverkeer tot gevolg heeft gehad.

De herroeping gebeurd dus niet steeds automatisch en wordt gevorderd op initiatief van het openbaar ministerie. Het openbaar ministerie is daartoe niet verplicht. Zij zal u opnieuw moeten dagvaarden voor de politierechter van de plaats van het misdrijf. De politierechter zal vervolgens oordelen over de opportuniteit van de herroeping, rekening houdend met de concrete elementen van de zaak.