De voorafgaande erkenning van schuld (VES): de minnelijke schikking in strafzaken

In België kan een strafzaak soms ook buiten de rechtbank afgehandeld worden, namelijk via de zogenaamde ‘voorafgaande erkenning van schuld’ (VES). Dat betekent dat iemand die verdacht wordt van een misdrijf een geldsom kan betalen, waardoor de strafprocedure stopt en de zaak niet voor de rechtbank komt.
Deze regeling wordt door het openbaar ministerie (ook wel het OM of het parket genoemd) gebruikt om strafzaken sneller en efficiënter af te ronden, zonder verdere strafvervolging voor de correctionele rechtbank.
1. Wanneer is een VES mogelijk?
Een VES is alleen mogelijk als het OM denkt dat een strafrechter géén gevangenisstraf van meer dan 2 jaar zou opleggen.
Als er sprake is van een zware aantasting van de fysieke integriteit (bijvoorbeeld ingeval van geweld), dan is er geen VES mogelijk.
Een VES kan afgesloten worden tot op het moment dat de ‘eerste rechtbank’ een uitspraak moet doen. De schikking kan dus al tijdens een lopend onderzoek onderhandeld worden of nog net voor de zaak voor de rechtbank behandeld zal worden.
Ze kan bekrachtigd worden zowel door het onderzoeksgerecht na afloop van het onderzoek (de raadkamer) als door de rechter ten gronde (de correctionele rechtbank). Een VES kan niet meer afgesloten worden in graad van beroep.
2. Hoeveel moet de verdachte betalen bij een VES?
Er is geen wettelijk minimumbedrag, behalve in sociale strafzaken.
Het maximum is het bedrag dat een rechter in een gewone strafprocedure als geldboete zou kunnen opleggen.
Als iemand voordeel heeft gehaald uit het misdrijf (zoals geld of goederen), dan moet die dat ook inleveren of er afstand van doen.
Ook burgerlijke partijen dienen in kader van een VES integraal vergoed te zijn. Dit kunnen slachtoffers zijn van de misdrijven, maar bijvoorbeeld ook de fiscus in kader van fraudezaken.
Al deze elementen maken deel uit van de onderhandeling met het Openbaar Ministerie.
3. Wat gebeurt er tijdens het opsporingsonderzoek?
In de praktijk komt het voorstel voor een VES vaak van de verdachte of zijn advocaat, maar ook het OM kan het voorstel doen.
De verdachte krijgt inzage in het strafdossier, zodat hij een weloverwogen beslissing kan nemen.
Als de verdachte akkoord gaat met het voorstel van het OM, wordt het akkoord ter bekrachtiging voorgelegd aan de rechtbank (onderzoeksgerecht of rechter ten gronde). Wanneer het akkoord voor de rechtbank in orde is, kan de geldsom betaald worden en wordt een PV van verval van strafvordering opgesteld.
4. Wat als er al een strafonderzoek loopt of een zaak bij de rechtbank ligt?
Als er al een onderzoeksrechter is aangesteld, dan kan deze niet beslissen over de VES. De onderzoeksrechter moet wél een advies geven over de stand van het onderzoek.
De procureur licht het voorstel toe aan alle betrokken partijen en er is ruimte voor discussie.
Als er een slachtoffer is, moet ook bekeken worden of dat slachtoffer al een vergoeding heeft gekregen, of er een akkoord is over de schadevergoeding.
Als partijen er niet in slagen om een akkkoord te vinden, is de VES niet mogelijk.
Pas als alle partijen akkoord zijn, wordt het voorstel voorgelegd aan een rechter, die de VES gaat controleren.
Als de rechter zijn akkoord geeft, wordt vervolgens de betalingstermijn van de geldsom vastgelegd. Er is geen schuldverklaring en ook geen strafblad, al komt de VES wel in het centrale strafregister (maar niet op het uittreksel van het strafregister dat burgers kunnen opvragen).
Als de rechter de VES niet goedkeurt, dan wordt de gewone strafprocedure opnieuw verdergezet.
5. Wat is de rol van het slachtoffer?
Het slachtoffer heeft geen vetorecht (tenzij het slachtoffer een fiscale of sociale administratie is), maar wordt wél betrokken.
Het slachtoffer heeft twee opties:
-
- Het slachtoffer wordt volledig vergoed. Dit is sowieso het geval indien het slachtoffer een fiscale of sociale administratie is.
- Er is een schriftelijk akkoord over de aansprakelijkheid, of er wordt alvast een deel van de schade vergoed als er nog discussie is over het precieze bedrag. Het slachtoffer kan dan nog naar de burgerlijke rechtbank stappen als er nog discussie is.
6. Zijn de onderhandelingen vertrouwelijk?
Ja, vertrouwelijkheid is essentieel. Wat er besproken wordt tijdens de onderhandelingen mag niet tegen de verdachte gebruikt worden als de VES mislukt.
Alle documenten, mails en andere mededelingen die in het kader van die onderhandelingen gebeuren, blijven geheim zolang ze over de strafzaak zelf gaan.
Dus ook wanneer de VES afspringt, en de zaak alsnog door de rechtbank beslecht moet worden, kunnen deze documenten en afspraken van de onderhandelingen niet gebruikt worden in de procedure ten gronde.
Besluit
Een minnelijke schikking is een alternatieve manier om een strafzaak af te handelen zonder rechtszaak, maar het mag enkel als aan strikte voorwaarden is voldaan. Vertrouwelijkheid en medewerking zijn essentieel.
Indien u advies of bijstand wenst tijdens de onderhandelingen over een VES, kan u steeds contact opnemen met één van onze advocaten die hierin gespecialiseerd zijn.
Categoriën
Populaire artikels
Recente artikels
- Voorlopige hechtenis
- Wraking van de rechter
- Gedwongen opname van minderjarigen
- Familierecht in al zijn aspecten
- De voorafgaande erkenning van schuld…
- Verjaring van de strafvordering –…
- Oneigenlijk gebruik van de permanente…
- Preferentiële toewijzing van de gezinswoning
- Belangrijke ontwikkelingen in het familierecht
Op zoek naar een advocaat strafrecht?
Tijdens een eerste consultatie wordt uw probleem besproken, waarbij onze advocaten het juridische kader schetsen en de mogelijke oplossingen overlopen.