Diefstal (Art. 461 Sw.)

Volgens art. 461 van het Belgische Strafwetboek is iemand schuldig aan diefstal wanneer hij een zaak die hem niet toebehoort, bedrieglijk wegneemt. Hieraan wordt gelijkgesteld het bedrieglijk wegnemen van andermans goed voor kortstondig gebruik (gebruiksdiefstal).

Essentiële elementen

De essentiële elementen van diefstal zijn de volgende:

• Het wegnemen van andermans goed

Vroeger bestond er rechtspraak waarbij gesteld werd dat men de kassa gepasseerd moest zijn vooraleer een goed weggenomen was. Hierop werd door de rechters echter teruggekomen, waardoor men ook reeds een diefstal gepleegd kan hebben op het ogenblik dat men iets uit de rekken neemt.

• Het bedrieglijk opzet of intentioneel element

Men moet uiteraard wel weten dat het om andermans goed gaat, en zich niet vergissen door bijvoorbeeld iemand anders zijn tas te verwarren met de zijne. Men moet de bedoeling te hebben het goed van iemand weg te nemen.

Poging tot diefstal?

De poging tot het plegen van een diefstal, is op zich ook strafbaar. De rechtbank zal de intentie tot stelen moeten afleiden uit voorbereidende handelingen, die zich veruitwendigd hebben en waaruit men kan afleiden dat men de bedoeling had een diefstal te plegen.

De poging tot diefstal wordt gestraft met gevangenisstraf van acht dagen tot drie jaar en met geldboete van zesentwintig euro tot driehonderd euro.

Straf?

Een gewone diefstal kan bestraft worden met een gevangenisstraf van een maand tot vijf jaar en met een geldboete van zesentwintig euro tot vijfhonderd euro, te vermenigvuldigen met de opdeciemen.

Verzwarende omstandigheden

In aanvulling van de basisstraf zijn er nog verschillende verzwarende omstandigheden opgenomen in het Strafwetboek, die de diefstal erger maken en die dus tot strafverzwaring kunnen leiden.

Volgens artikel 467 van het Strafwetboek worden volgende diefstallen bestraft met een opsluiting van 5 tot 10 jaar. Uiteraard kunnen verzachtende omstandigheden tot een lagere straf leiden:

• Diefstal gepleegd door middel van braak, inklimming of valse sleutels;
• Diefstal gepleegd door een openbaar ambtenaar door middel van zijn ambtsbediening;
• Wanneer de dief de titel of de kentekens van een openbaar ambtenaar aannemen of een vals bevel van het openbaar gezag inroepen.

Volgens artikel 467 van het Strafwetboek worden volgende diefstallen bestraft met een opsluiting van 5 tot 10 jaar. Uiteraard kunnen verzachtende omstandigheden tot een lagere straf leiden:

• Diefstal met geweld, bedreiging of afpersing
• De diefstal met geweld, bedreiging of afpersing kan opnieuw verzwaard worden door volgende omstandigheden, waardoor de straf tien tot vijftien jaar opsluiting bedraagt:
• indien het misdrijf wordt gepleegd door middel van braak, inklimming of valse sleutels;
• indien het misdrijf wordt gepleegd door een openbaar ambtenaar door middel van zijn ambtsbediening;
• indien de schuldigen of een van hen de titel of de kentekens van een openbaar ambtenaar aannemen of een vals bevel van het openbaar gezag inroepen;
• indien het misdrijf gepleegd wordt bij nacht;
• indien het misdrijf gepleegd wordt door twee of meer personen;
• indien de schuldige, om het misdrijf te vergemakkelijken of zijn vlucht te verzekeren, gebruik maakt van een voertuig of enig ander al of niet met een motor aangedreven tuig;
• indien het misdrijf gepleegd wordt ten nadele van een persoon van wie de kwetsbare toestand ten gevolge van de leeftijd, zwangerschap, een ziekte dan wel een lichamelijk of geestelijk gebrek of onvolwaardigheid, duidelijk was of de dader bekend was.

Wanneer twee van bovenstaande elementen aanwezig zijn, kan de straf vijftien tot twintig jaar opsluiting bedragen. Dit geldt ook wanneer:

• wapens of op wapens gelijkende voorwerpen worden gebruikt of getoond, of indien de schuldige doet geloven dat hij gewapend is
• de schuldige, om het misdrijf te plegen of zijn vlucht te verzekeren, gebruik maakt van weerloos makende of giftige stoffen
• de schuldige, om het misdrijf te vergemakkelijken of zijn vlucht te verzekeren, gebruik maakt van een voertuig of enig ander al of niet met een motor aangedreven tuig, dat verkregen is door een misdaad of een wanbedrijf;
• de schuldige, om het misdrijf te vergemakkelijken of zijn vlucht te verzekeren, gebruik maakt van een motorvoertuig of enig ander met een motor aangedreven tuig voorzien van kentekens of toestellen waardoor verwarring kan ontstaan met een motorvoertuig of enig ander met een motor aangedreven tuig van de ordediensten.
• Het gebruikte geweld of de bedreiging, hetzij een ongeneeslijk lijkende ziekte, hetzij een ongeschiktheid tot het verrichten van persoonlijke arbeid van meer dan vier maanden, hetzij het volledig verlies van het gebruik van een orgaan, hetzij een zware verminking ten gevolge heeft.
• Indien het geweld of de bedreiging gepleegd wordt zonder het oogmerk om te doden, en toch de dood veroorzaakt, worden de schuldigen veroordeeld tot opsluiting van twintig jaar tot dertig jaar.

Diefstallen bestaan in ons Strafwetboek in vele vormen en maten. Het straffenarsenaal van de Correctionele rechter is dan ook zeer uitgebreid.

De strafvorken die door de wet bepaald worden, kunnen echter steeds aangepast worden door de rechter, wanneer er verzachtende omstandigheden ingeroepen kunnen worden. Daarom is het steeds raadzaam om een advocaat onder de arm te nemen, wanneer u zich voor de Correctionele rechtbank moet verantwoorden inzake het plegen van een diefstal.

Slachtoffer van diefstal?

Wanneer u slachtoffer bent geworden van een diefstal, bestaan er verschillende mogelijkheden om klacht neer te leggen en uw schade te recupereren. Een klacht bij de politie kan soms volstaan om een onderzoek te starten. Soms dienen echter verdere stappen te worden ondernomen, zoals een klacht met burgerlijke partijstelling of een rechtstreekse dagvaarding.

Om uw schade te recupereren zal u steeds verplicht een schadenota moeten neerleggen voor de rechtbank. De schade-eis dient schriftelijk te gebeuren en liefst begeleid te worden van bewijsstukken. Het is steeds raadzaam een advocaat te consulteren die u hierin kan begeleiden. Vaak komt de verzekering tussen wat betreft de kosten.

Specifieke gevallen

Verder zijn in het Belgische strafwetboek een aantal specifieke gevallen opgenomen, zoals de huisdiefstal. Volgens art 464 van het Strafwetboek wordt de minimumstraf opgetrokken tot minimum drie maanden gevangenisstraf wanneer de dief in dienstverband staat met of gewoonlijk arbeid verricht in de woning van het slachtoffer.