Preferentiële toewijzing van de gezinswoning

Wanneer een koppel uit elkaar gaat, rijst vaak de vraag: wie mag in de gezinswoning blijven wonen? De wet voorziet in de mogelijkheid van een preferentiële toewijzing van de gezinswoning, een regeling die een van de ex-partners toestaat om de woning te blijven bewonen, zelfs als deze niet volledig op zijn of haar naam staat. In dit artikel bespreken wij de voorwaarden, procedure en gevolgen van deze regeling.

Wat is een preferentiële toewijzing?

Preferentiële toewijzing betekent dat een rechter, bij een scheiding of relatiebreuk, de gezinswoning aan een van de ex-partners kan toewijzen op basis van objectieve criteria. Dit kan zowel tijdelijk als definitief zijn, afhankelijk van de situatie en de gezinsomstandigheden. De regeling is van toepassing bij gehuwden, wettelijk samenwonenden en feitelijk samenwonenden wanneer zij uit elkaar gaan.

Toepassingsgevallen

De familierechtbank kan een preferentiële toewijzing toekennen in de volgende gevallen:

1. Bij echtscheiding: Tijdens de echtscheidingsprocedure kan de familierechter bepalen wie het recht heeft om in de gezinswoning te blijven wonen, in afwachting van de definitieve vermogensverdeling (vereffening en verdeling).
2. Bij wettelijk samenwonenden: Ook bij de ontbinding van een wettelijk samenwoning kan de rechter een beslissing nemen over wie in de woning mag blijven wonen.
3. Bij feitelijk samenwonenden: Feitelijk samenwonenden kunnen bij een conflict ook een vordering instellen, maar de situatie ligt juridisch minder beschermd dan bij gehuwden of wettelijk samenwonenden.

Criteria

De rechter baseert zich op verschillende criteria om te beslissen over de toewijzing van de woning:

• Belang van de kinderen: Indien er kinderen bij betrokken zijn, zal de rechter in de meeste gevallen de woning toewijzen aan de ouder die de dagelijkse zorg over de kinderen op zich neemt.
• Financiële situatie: De partij met de minste financiële draagkracht kan meer kans maken op toewijzing.
• Eigenaar van de woning: Wanneer slechts een van de partners eigenaar is, ligt de drempel voor toewijzing aan de andere partner hoger.
• Specifieke omstandigheden: Huiselijk geweld of andere ernstige factoren kunnen de beslissing beïnvloeden. Zo wordt de gezinswoning steevast toegewezen aan het slachtoffer van partnergeweld.

Gevolgen

• Tijdelijke of definitieve bezetting: De rechter kan bepalen of de bewoning tijdelijk (in het kader van een voorlopige maatregel tijdens de echtscheidingsprocedure) of definitief is.
• Vergoeding aan de andere partner: In bepaalde gevallen moet de gebruiker van de woning een bewoningsvergoeding betalen aan de andere partner.
• Hypotheek en lasten: Indien er een hypotheek loopt op de woning, moeten er afspraken worden gemaakt over wie de aflossingen en kosten draagt.

Conclusie

De preferentiële toewijzing van de gezinswoning is een belangrijk juridisch instrument om conflicten te vermijden bij een echtscheiding of relatiebreuk. De beslissing wordt genomen door de rechter, met oog op de belangen van de kinderen en de financiële draagkracht van beide partijen. Bent u betrokken in een echtscheidingsprocedure en wenst u juridisch advies over de toewijzing van de gezinswoning? Neem dan contact op met ons advocatenkantoor voor een vrijblijvende consultatie.