Oneigenlijk gebruik van de permanente saisine

De permanente saisine is een fundamenteel principe binnen de werking van de familierechtbank. Dit mechanisme stelt de rechter in staat om lopende dossiers ambtshalve op te volgen en aanpassingen te maken indien de omstandigheden wijzigen. Hoewel dit systeem bedoeld is om familiale geschillen op een flexibele en efficiënte manier te behandelen, kan het in bepaalde gevallen oneigenlijk gebruikt (of misbruikt) worden door een van de partijen. In dit artikel bespreken we wat permanente saisine inhoudt, hoe het misbruikt kan worden en welke juridische mogelijkheden er zijn om hiertegen op te treden.

Wat is permanente saisine?

De permanente saisine van de familierechtbank betekent dat de rechter, eenmaal hij of zij een familierechtelijk dossier heeft geopend, bevoegd blijft om wijzigingen aan te brengen zonder dat er telkens een nieuwe procedure moet worden gestart. Dit geldt onder andere voor:

• Ouderlijk gezag en verblijfsregeling van kinderen
• Onderhoudsbijdragen
• Andere familiale maatregelen die onder de bevoegdheid van de familierechtbank vallen

Deze permanente bevoegdheid laat toe om familiale situaties op een dynamische manier te beheren, zonder telkens opnieuw naar de rechter te moeten stappen.

De permanente saisine kan enkel worden gebruikt in geval van gewijzigde omstandigheden.

Oneigenlijk gebruik van de permanente saisine

Hoewel de permanente saisine voordelen biedt, kan ze ook misbruikt worden door een van de partijen in een familierechtelijke zaak door een zaak opnieuw voor te leggen aan de Familierechtbank, zonder dat er gewijzigde omstandigheden zijn.

Dit kan:

• De andere partij financieel en emotioneel belasten;
• De rechterlijke instanties onnodig belasten;
• De stabiliteit van het kind ondermijnen door voortdurende rechtszaken.

Enkele voorbeelden:

• Men is van mening dat de onderhoudsbijdrage dient te worden afgeschaft omdat men niet meer werkt. Beide ouders hebben altijd de verplichting hun verdienvermogen te maximaliseren. Het zomaar terugvallen op een werkloosheidsuitkering die lager is dan het loon dat men voorheen verdient, valt in principe niet onder een gewijzigde omstandigheid. Dit geldt natuurlijk wel zo bij een ziekte-uitkering, aangezien men dan niet in staat is om aan het werk te gaan.
• Wijziging van de omgangsregeling omdat er een nieuwe partner in het spel is.
• Men gaat vrijwillig deeltijds werken: dit is een eigen keuze en valt niet onder een gewijzigde omstandigheid.

Sancties

Indien een ouder of ex-partner herhaaldelijk de permanente saisine gebruikt zonder gegronde reden, kan de rechtbank beslissen om:

• Bepaalde verzoeken als onontvankelijk verwerpen;
• De misbruikende partij te veroordelen tot gerechtskosten en tot betaling van een rechtsplegingsvergoeding aan de andere partij;
• Een schadevergoeding opleggen.

Conclusie

De permanente saisine is een nuttig mechanisme binnen de familierechtbank, maar het kan in sommige gevallen oneigenlijk gebruikt worden om de andere partij te benadelen of juridische procedures te rekken. Gelukkig biedt de wet verschillende middelen om dit misbruik aan te pakken, zoals het rechtsmisbruikprincipe en financiële sancties.